Adaptacja - co warto widzieć na początek

 

Adaptacja w żłobku.

Czego oczekiwać, jak się nie dać lękom, jak współpracować z Personelem...czyli mini-poradnik dla rodziców i opiekunów.

 

Drodzy Rodzice i Opiekunowie nowo przyjętych dzieci

 

Na początek – trochę teorii...

 

Proces adaptacji małego dziecka do warunków wychowania zbiorowego jest dla większości dzieci bardzo trudny. „Najtrudniejszym okresem są pierwsze dni pobytu dziecka w żłobku. Lęk wzbudza w nim obcość otoczenia: nieznane osoby dorosłe, uczucie zagubienia w gromadzie rówieśników, zamiana pokoju w domu rodzinnym na dużą salę zabaw, hałas i ruch dookoła. Dochodzi do tego nagła zmiana trybu życia, burząca układ dotychczasowych przyzwyczajeń i nawyków oraz rozłąka z rodzicami.” Długotrwały „płacz, unikanie kontaktu z rówieśnikami, oczekiwanie na przyjście mamy lub taty to typowe zachowania większości dzieci w pierwszym okresie pobytu w żłobku.”

Żeby stwierdzić owo duże natężenie strachu podczas pierwszych dni pobytu dziecka w żłobka, zbyteczne są badania naukowe, wystarczy uważnie zaobserwować reakcję dziecięcej twarzy, oczu, rąk, siłę krzyku gdy matka ginie nagle za drzwiami.

Pójście do żłobka jest dla dziecka sytuacją zupełnie nową i dlatego naturalną reakcją jest nieufny stosunek dziecka do wszystkiego, co się wokół dzieje, uważne przypatrywanie się, ostrożne wchodzenie w różnego typu interakcje z dorosłymi i dziećmi. Ta nieufność tym szybciej się kończy, im szybciej dziecko odzyska poczucie bezpieczeństwa.

 

Adaptacja dziecka do żłobka musi być rozpatrywana jako proces trwający w czasie. Przebieg tego procesu zależy od różnych czynników. W pierwszym okresie pobytu dziecka bardzo dużą rolę spełniają spostrzeżenia, doświadczenia, ukształtowany obraz innych ludzi, zarówno dorosłych jak i rówieśników. Dzieci o negatywnych doświadczeniach, potrzebują znacznie dłuższego czasu na oswojenie się z sytuacją. Dzieci o dużym poczuciu bezpieczeństwa ufające dorosłym potrzebują tego czasu niewiele. Znacznie szybciej, nawiązują kontakt z dziećmi i pracującymi w żłobku opiekunkami. Wyrazem dobrej adaptacji dziecka jest „umiejętność zaspokajania na terenie nowego środowiska potrzeb własnych (subiektywny aspekt) oraz zdolność do spełniania stawianych mu wymagań (obiektywny aspekt)”.Dzieci rozpoczynające uczęszczanie do żłobka różnią się miedzy sobą poziomem zdolności przystosowawczych. Są wśród nich takie, które adaptują się łatwo i takie, które mają trudności w przystosowaniu.
Dzieci te nie chcą do niego uczęszczać. Płaczą po rozstaniu z rodzicami, smutne, skłonne do reakcji lękowych (np. wobec nowych osób, zmiany sali). Przejawiają one nieprawidłowe zachowania w kontaktach społecznych. Preferują kontakt z jedną osobą dorosłą. Mają obniżony poziom aktywności, co m.in. przejawia się w odmawianiu udziału w zabawach.

Pobyt w żłobku, to dla większości dzieci pierwszy kontakt z dużą grupą, rozstanie z najbliższymi i konieczność funkcjonowania w nowym środowisku. Ta sytuacja może wywołać poczucie zagubienia, wywołać negatywne emocje. Aby złagodzić dyskomfort rozstania i zmniejszyć do minimum negatywne emocje konieczne jest podejmowanie działań, które zapewnią dzieciom poczucie bezpieczeństwa oraz prawidłowy rozwój we wszystkich sferach.

 

Proces adaptacji dziecka do żłobka przebiega w czterech etapach

-przyzwyczajenie do jednej osoby dorosłej,
– przyzwyczajenie do środowiska przedmiotowego,
– przyzwyczajenie do żłobkowego trybu życia,
– przyzwyczajenie do rówieśników.

 

Przebieg procesu adaptacji małego dziecka do życia w żłobku uzależniony jest od wielu powiązanych ze sobą czynników. Do najważniejszych należą postawy rodziców, poziom rozwoju dziecka oraz czynniki wynikające ze specyfiki pracy placówki.

Ważne jest, aby rodzice zrozumieli, że problem adaptacji jest zjawiskiem typowym dla większości dzieci, świadczącym przede wszystkim o sile więzi emocjonalnych łączących dziecko z mamą i tatą, że musi minąć pewien czas, aby pracownicy żłobka mieli szansę zaskarbić sobie zaufanie i sympatię dziecka.

 

 

Kilka słów o rozwoju dziecka...

 

Dla osób sprawujących opiekę nad małymi dziećmi, bardzo istotne jest poznanie norm rozwojowych mających bezpośredni wpływ na zachowanie i aktywność dziecka.

 

Dziecko w tym wieku cechuje labilność, czyli niestałość lub chwiejność emocjonalna i uczuciowa. Łatwo przechodzi ono z jednego nastroju w drugi, a śmiech przez łzy nie należy do rzadkości. Jego reakcje są żywe, często wybuchowe. Jest przy tym mało samodzielne. Jego zachowania i procesy psychiczne mają charakter mimowolny.” Przebieg procesu adaptacji uwarunkowany jest istnieniem więzi emocjonalnej (przywiązania) między dzieckiem a dorosłymi. „Między 8-12 tygodniem życia dziecko odróżnia już matkę od innych osób. Występuje tu niska tolerancja na rozstanie.(…) Proces przywiązania rozwija się od urodzenia, jednakże dopiero między 6 a 8 miesiącem życia dziecko ujawnia zróżnicowane jakościowo zachowania wobec matki. W 8 miesiącu życia dziecka pojawia się tzw. lęk separacyjny. Dziecko radzi sobie z nim przez przywiązanie do obiektów przejściowych (zabawka, kocyk). Pojawia się strach przed osobami obcymi. Wtedy też dziecko protestuje przeciwko rozstaniu – płacze i szuka matki, gdy jest od niej oddzielone. Lęk przed obcymi nie zanika, ale wraz z wiekiem ulega osłabieniu. Dziecko nie przejawia już strachu, lecz ostrożność, niepokój, onieśmielenie

 

Dziecko starsze – w wieku poniemowlęcym, wyposażone jest w określone doświadczenia, które mogą wpływać na jego zachowanie w sytuacji przebywania pod opieką obcych osób. Dziecko, które wynosi z domu stałość, ciepło, serdeczność, spodziewa się tego również od innych, dlatego może z większą ufnością odbierać osoby, które się nim opiekują. Natomiast dziecko, które doświadczyło niepokojów, zmienności, izolacji będzie bardziej skoncentrowane na swych lękach oraz pojawią się u niego mniejsze możliwości adaptacyjne. Każda nowa sytuacja odbierana jest jako zagrożenie.(…) dzieci z zaspokojona potrzebą bezpieczeństwa i brakiem doświadczeń izolacyjnych we wczesnym dzieciństwie, przejawiają lepsze możliwości adaptacyjne do żłobka niż dzieci pozbawione pozytywnych wzmocnień emocjonalnych, bliskości i bezpieczeństwa.”

 

Zrozumienie uwarunkowań rozwojowych wpływających na przebieg procesu adaptacji ma olbrzymie znaczenie w przygotowaniu się rodziców i opiekunów do tego trudnego etapu w życiu dziecka, które rozstanie z matką przeżywa tak, jakby traciło ją na zawsze. Musi ono nauczyć się, że rozstanie z najbliższymi, jest tymczasowe.

Należy przyzwyczajać je stopniowo do krótkich rozstań, „stopniowo wydłużając czas przebywania poza zasięgiem wzroku dziecka. Po powrocie wejdź do pokoju dziecka spokojnie i z radosną miną, po czym serdecznie się z nim przywitaj, ale bez łez i okrzyków, jak bardzo za nim tęskniłaś. Zarówno rozdzierające, łzawe pożegnania, jak i przesadnie celebrowane powitania uczą dziecko, że rozstanie z tobą jest sprawą poważną i czymś, czego jednak należy się obawiać. Dzięki takim ćwiczeniom dzieci zaczynają rozumieć, że nawet jeśli czegoś nie widzą, to nie znaczy, że to coś nie istnieje. Niektóre dzieci przystosowują się bardzo szybko. U innych okres niepokoju przedłuża się do dwóch, trzech tygodni.

Są też takie dzieci, które w ogóle nie mogą przystosować się do warunków żłobkowych. Proces adaptacji przebiega u nich burzliwie, manifestuje się negacją w stosunku do wszystkiego, a więc odrzuceniem jakichkolwiek kontaktów z personelem żłobka, odmową przyjmowania pokarmów, brakiem aktywności własnej, płaczem, uciekaniem do drzwi. Długotrwałe utrzymywanie się takiego napięcia nerwowego jest niebezpieczne dla stanu psychofizycznego dziecka. Dla tak wrażliwego dziecka należy zorganizować właściwą opiekę w domu.

 

Jak to jest u nas...

W naszym żłobku Serduszko zalecamy aby w okresie adaptacji rodzice odbierali dziecko ze żłobka wcześniej, aby skrócić czas jego pobytu w nieznanym środowisku. Te kilka, kilkanaście pierwszych dni to szczególny czas. Zachęcamy więc aby dać sobie i Waszemu dziecku czas, szczególną cierpliwość oraz aby konsultować codzienny pobyt z Ciociami – Opiekunkami grup. One podpowiedzą Wam, czy dziecko jest gotowe na wydłużony pobyt, podpowiedzą jak radzić sobie z indywidualnymi trudnościami, które mogą ewentualne nastąpić.

 

Szczególną uwagę prosimy aby rodzice zwrócili także na własne zachowanie przy oddawaniu dziecka do żłobka. Zachęcamy aby ono być zrównoważone i spokojne, życzliwe w stosunku do personelu, pozbawione łez przy rozstaniu, aby nie pogłębiać niepokoju dziecka.

 

Czynnikiem ułatwiającym proces adaptacji, jest poznanie indywidualnych cech dziecka przez osoby sprawujące nad nim bezpośrednią opiekę. Konieczne jest uzyskanie informacji na temat przyzwyczajeń, upodobań, rytmu snu i czuwania, dotychczasowych kontaktów z rówieśnikami oraz reakcji w nowych sytuacjach, upodobań żywieniowych, ulubionych zabaw i zabawek- stąd też prosimy rodziców o wypełnienie przygotowanego wzoru „Informacji o dziecku”, który otrzymujecie Państwo przy podpisywaniu umowy.

 

Przekazane przez Was informacje posłużą lepszemu zrozumieniu Waszego dziecka i ułatwią opiekunom organizowanie sytuacji, w których dziecko będzie czuło się bezpiecznie.

 

Kilka słów o organizacji pracy żłobka...

 

Istotnym czynnikiem ułatwiającym dzieciom adaptację jest organizacja pracy żłobka. Uwzględnia ona dostosowanie pomieszczeń, sprzętu i pomocy zabawowych do potrzeb rozwijających się dzieci.

Dla każdej grupy rozwojowej jest wyodrębniona i wyposażona strefa zabaw oraz strefa sypialniana. W naszym żłobku każde dziecko posiada własną półkę na pieluszki, ubrana i inne niezbędne akcesoria. W sali znajduje się szafa, gdzie dla każdego dziecka osobno przechowujemy pościel. W szatni każde dziecko ma przypisaną szafkę, gdzie swobodne może zostawiać ubrania, buty, czapki itp.

Przedmioty, zabawki i pomoce, żeby spełniały swoją rolę, powinny być estetyczne, atrakcyjne i bezpieczne, łączone w zestawy i tworzące kąciki tematyczne. Nasze zabawki są systematycznie sprawdzane pod kątem bezpieczeństwa i czyszczone. Uczestnictwo m.in. w programie „Maluch +” pozwala nam za zakup dodatkowych zabawek, pomocy dydaktycznych oraz doposażenie placu zabaw.

 

Posiadanie zamkniętego placu zabaw, dla naszych Wychowanków, jest komfortowym elementem planowania zajęć. Bowiem spędzanie czasu na zewnątrz jest wówczas bezpieczne i pozwala na szereg różnorodnych aktywności.

 

Ramowy plan dnia:

 

6.00 – 8.00 schodzenie się dzieci, indywidualny kontakt z rodzicami, zabawy ruchowe dzieci

8.30 śniadanie; toaleta przed i po; czynności higieniczne

9.30-10.00 muzyczne zabawy i przywitanki

10.00-11.00 zajęcia tematyczne; zabawa

ok. 11.15- obiad; toaleta przed i po

od 12.00 czynności higieniczne; przygotowanie do drzemki lub leżakowania

12.30-14.30 drzemka, leżakowanie

15.00 podwieczorek ; toaleta przed i po

15.30-17.00 zabawy swobodne, rozchodzenie się dzieci

 

 

A na koniec o tym, co najważniejsze…

W pracy naszego Żłobku najważniejsze są:

1. Bezpieczeństwo Dzieci

Najwyższym priorytetem jest zapewnienie bezpiecznego i zdrowego środowiska, gdzie dzieci mogą rozwijać się bez obaw.

2. Indywidualne Podejście

Każde dziecko jest wyjątkowe i ma swoje potrzeby. Ważne jest, aby dostosować opiekę i edukację do indywidualnych możliwości i temperamentów dzieci.

3. Stymulowanie Rozwoju

Organizowanie zajęć, które wspierają rozwój emocjonalny, fizyczny, społeczny i poznawczy dzieci, jest kluczowe. Gry, zabawy, czytanie i muzyka to tylko niektóre z narzędzi, które pomagają w tym procesie.

4. Budowanie Relacji

Tworzenie ciepłej, pełnej zaufania relacji z dziećmi i ich rodzicami sprzyja lepszemu rozwojowi dzieci i buduje ich poczucie bezpieczeństwa.

5. Współpraca z Rodzicami

Otwarta komunikacja i współpraca z rodzicami są niezbędne, aby wspierać rozwój dzieci i rozwiązywać wszelkie pojawiające się trudności.

6. Profesjonalizm

Zatrudniony personel posiada odpowiednie kwalifikacje do pracy z małymi dziećmi. Stale podnosi swoje kwalifikacje, aby być na bieżąco z najnowszymi metodami wychowawczymi i edukacyjnymi.

7. Empatia i Cierpliwość

Zrozumienie i wrażliwość na potrzeby dzieci oraz umiejętność zachowania spokoju w trudnych sytuacjach są nieocenione w pracy z najmłodszymi.

8. Kreatywność i Innowacyjność

Wprowadzanie nowych, kreatywnych sposobów nauki i zabawy pomaga dzieciom lepiej angażować się i uczyć poprzez zabawę.

 

Stworzone w naszym Żłobku warunki pozwolą dzieciom poszerzać umiejętności i rozwijać zainteresowania.

 

Żłobek Serduszko – ta nazwa zobowiązuje – wiemy o tym dobrze!

Dyrekcja i Personel Miejskiego Żłobka Serduszko w Radlinie